خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «وَقُل رَّبِّ زِدْنِي عِلْمًا» (طه، 114)؛ یعنی «و بگو پروردگارا، علمم را بیفزا». این آیه شریفه اهمیت علم و دانش را به روشنی نشان می‌دهد و بر ضرورت آموزش و یادگیری تأکید دارد. در این راستا، زنان به عنوان نیمی از جامعه و نخستین آموزگاران در خانواده، نقش بی‌بدیلی در انتقال فرهنگ و تربیت نسل‌های آینده دارند. این یادداشت تحلیلی به مناسبت ۱۲ اردیبهشت، روز معلم، توسط سرکار خانم انسیه کشتکار، معلم پایه ابتدایی و استاد حوزه علمیه، نگاشته شده است تا به بررسی جایگاه و نقش زنان معلم در آموزش و پرورش بپردازد.
حضرت امام خمینی (قدس سره)، یکی از بارزترین و بزرگترین رهبران به شمار می‌رود که توانست با حرف و عمل جوامع بشری و اسلامی را به سوی قلّه پیروزی، عزت و افتخار هدایت کند. ایشان می‌فرماید: زن که نیمی از جامعه را تشکیل می‌دهد باید شخصیت خود را حفظ کند و از آن (شخصیت) یک انسان تلاشگر و کوشا بسازد.
زنان نقش بسیار مهمی در آموزش جامعه و در سطح اولیه در خانواده خود دارند. به دلیل جایگاه و نقش بارز و مشخصی که در تربیت و رشد نسل‌های آینده دارند، از مهم‌ترین عوامل منتقل‌کننده فرهنگ و آفرینش انگاره‌های فرهنگی به شمار می‌روند. به واسطه زنان بسیاری از سنت‌ها و آمیزه‌های فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و فردی پایدار و به نسل بعد منتقل می‌شود، یا در اثر نادیده گرفتن و کم‌اهمیت جلوه دادن از سوی آن‌ها، کمرنگ شده یا از بین می‌رود.
اگر دقیق‌تر بنگریم، اولین نقش زنان آموزش است. به جرات می‌توان گفت اولین شغل زنان در جهان معلمی است. وقتی کودکی متولد می‌شود باید به وی آموخت که چگونه راه برود، حرف بزند، با دیگران ارتباط برقرار کند و... بیشتر این‌ها توسط مادر آموزش داده می‌شود و این مهم نشان می‌دهد که از نقش‌های اصلی زنان، آموزش در خانواده است.

مادر در سطوح بالاتر دانش‌آموز را آموزش می‌دهد، به دانشجویان درس می‌دهد، به کارمندان خود شیوه فعالیت را می‌آموزد و... کودکان در خانواده اطلاعات اولیه چگونه بودن، چگونه سخن گفتن و چگونه با دیگران ارتباط برقرار کردن را یاد می‌گیرند؛ مواردی که نقش کلیدی در موفقیت یا شکست فرد در فعالیت‌های خانوادگی و اجتماعی وی در آینده دارد.
بر اساس آخرین آمار، ۴۵٪ معادل ۵۰۵ هزار و ۶۵۳ نفر از کارکنان وزارت آموزش و پرورش را زنان تشکیل می‌دهند. این در حالی است که آمار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نشان می‌دهد اکنون درصد کارکنان زن در بخش‌های مختلف دولت به طور میانگین ۳۴ درصد است.
اینکه زنان مهم‌ترین نقش را در آموزش و پرورش فرزندان جامعه و نسل‌های آینده دارند، سخنی است که از فرط تکرار شاید بی‌اثر شده باشد. بر کسی پوشیده نیست که انسان‌ها اولین تأثیرات را از مادر می‌گیرند و آنچه او به ایشان می‌آموزد، ساختار اصلی شخصیت فردای آن‌ها را می‌سازد.
معلمین زن نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری در پرورش و تربیت نسل‌ها دارند. آن‌ها نه تنها دانش و مهارت را به دانش‌آموزان منتقل می‌کنند، بلکه در شکل‌گیری شخصیت، ارزش‌ها و نگرش‌های آن‌ها نیز نقش دارند. معلمین زن با توجه به خصوصیات ذاتی و توانایی‌های ارتباطی خود، می‌توانند محیطی مملو از محبت و درک را فراهم آورند که این امر به رشد عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان کمک شایانی می‌کند.
در جوامع مختلف، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، معلمین زن با چالش‌هایی مواجه هستند که می‌تواند بر توانایی آن‌ها در انجام وظایفشان تأثیر بگذارد. با این وجود، آن‌ها به تعهد خود به آموزش و پرورش دانش‌آموزان پایبند مانده‌اند و به تلاش خود برای ارتقاء سطح آموزشی کشور و تربیت نسل‌های آینده ادامه می‌دهند.
نقش معلمین زن در تربیت نسل‌ها فقط به تحصیل دانش محدود نمی‌شود، بلکه آن‌ها در توسعه مهارت‌های اجتماعی و عاطفی دانش‌آموزان نیز نقش دارند. آن‌ها به دانش‌آموزان می‌آموزند که چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند، چگونه در موقعیت‌های مختلف عمل کنند و چگونه به اعضای مسئول و فعال جامعه تبدیل شوند.
در نهایت، معلمین زن به عنوان الگوهایی برای دانش‌آموزان عمل می‌کنند و تأثیری دائمی بر زندگی آن‌ها دارند. آن‌ها با ارائه آموزش‌های با کیفیت و حمایت عاطفی، به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا به افرادی مستقل، متفکر و مسئول در جامعه تبدیل شوند. این نقش حیاتی است و باید مورد تقدیر و حمایت قرار گیرد تا معلمین زن بتوانند به بهترین شکل ممکن به این مسئولیت خطیر ادامه دهند.
دریافتیم که نقش زنان در آموزش بسیار با اهمیت است... اما به راستی چند درصد از زنان ما آموزش‌های لازم جهت بهره‌برداری مناسب از منابع مالی، انسانی و یا مدیریت بهینه منابع و زمان را می‌بینند؟ همه جا سخن از توسعه است اما کلید رسیدن به این امر، ناباورانه به فراموشی سپرده شده است، یعنی آموزش فراگیر حداقل وقت زنان را می‌گیرد. دختران امروز و مادران فردا کمتر به نقش کلیدی خود آگاهند و همواره خود را از تصمیم‌گیری‌ها و مسئولیت‌پذیری‌ها به دور می‌دانند.
آیا به راستی می‌توان بدون آموزش بی‌وقفه، آگاهی‌بخش و ایجاد زمینه برای مشارکت زنان به توسعه انسانی و مادی رسید؟
دریافتیم که نقش زنان در آموزش بسیار بااهمیت است... اما یک دختر ۲۰ ساله پس از ازدواج و در آغاز خانه‌داری به طور متوسط در هفته ۱۱۲ ساعت اوقات بیکاری دارد. اگر از این بین ۶۴ ساعت را صرف انجام امور منزل کند، ۴۸ ساعت وقت آزاد و بی‌برنامه دارد که تنها ۱۲ درصد از زنان این زمان را صرف یادگیری و آموزش می‌کنند، آن هم آموزش در زمینه کارهای دستی و سرگرمی! تنها ۳ درصد به صورت جدی در زمینه کودک مطالعه می‌کنند. از این میان، ۵ درصد به صورت غیرمستقیم از طریق برنامه‌های تلویزیونی، رادیو، پلاکاردها و فیلم مورد آموزش قرار می‌گیرند.
به راستی می‌توان سخن از مدیریت منابع و زمان، بهره‌وری و تعلیم و تربیت نسلی پویا، کارآمد، خلاق و مدیر به میان آورد، حال آنکه آمار آموزش آموزگاران اصلی جامعه چنین است؟
سخن آخر اینکه، زنان به عنوان ارکان اصلی خانواده و جامعه، ضامن رشد و پیشرفت هستند. جامعه‌ای که روح تعالی، استقلال و اعتماد به نفس از دوران کودکی به افراد آن القا می‌شود، خودباوری و احیای اندیشه‌های درونی جزو مشخصه‌های بارز آن خواهد شد.
اگر زنان به عنوان نیروهای منفعل و مصرف‌کننده اندیشه مطرح باشند، نه تنها روند توسعه و اجرای پروژه‌های تکمیلی آن، امری دور از واقعیت به نظر می‌رسد، بلکه خود می‌تواند به عنوان سدی در این جهت قرار گیرد.
گسترش اندیشه و سنت‌های همدلی و تفاهم و درک دوسویه، احیای خودباوری در ذهنیت افراد جامعه از جهت توانایی انجام کارهای مهم، افزایش سطح آموزش عمومی و بالا رفتن درک و فهم عمومی و ایجاد بینش روشن‌گرایانه، همه تنها در گرو رشد و ارتقای زنان جامعه است. جامعه ایران نیز مستثنی از این قاعده عمیق و کلی نیست، چرا که عبارت «آموزش امری بس حیاتی است» در گستره جامعه‌شناختی امروز ایران، بسان محور و قطب اصلی حرکت برای دستیابی به آرمان‌هاست... «زنان» و «آموزش» رابطه‌ای کاملاً دوسویه و وابسته به یکدیگر در مسیر تحقق آرمان‌ها در نظام و جامعه اسلامی دارند. به عبارتی دقیق‌تر امروز «توانمندسازی حوزه آموزش با وجود زنان» و «توانمندسازی زنان با آموزش» دو روی سکه شانس ایران اسلامی است.
انتهای پیام/*