یکی از مهم‌ترین عوامل در گرایش به اعتیاد، ضعف اراده است. افراد با اراده قوی، توانایی بیشتری در مقاومت در برابر تأثیرات منفی و رفتارهای انحرافی اطرافیان دارند. اما افراد سست‌اراده به‌راحتی تحت تأثیر دوستان و آشنایان معتاد قرار گرفته و ارزش‌ها و رفتارهای آن‌ها را می‌پذیرند.
در مجموع، افراد با ویژگی‌های شخصیتی آسیب‌پذیر، مانند روحیه ضعیف، زودباوری، بی‌صبر بودن در برابر مشکلات، سرخوردگی، و فقدان اعتماد به نفس، بیشتر در معرض خطر اعتیاد قرار دارند. شناخت این عوامل و تقویت اراده و اعتماد به نفس می‌تواند گامی مؤثر در پیشگیری از این معضل باشد