خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - از قزوین؛ مهناز حیدری معاون بسیج جامعه زنان شهرستان بوئین زهرا در یادداشتی به موضوع دختران و آسیب های فضای مجازی و تأثیر آن بر هوش هیجانی پرداخت:
امروزه در دنیای پر جاذبه عصر تکنولوژی اکثر مردم دنیا در دام آسیبی گرفتار هستند به نام فضای مجازی.
این اژدهای هفت سری که ظاهری جذاب دارد و باطنی پر از شعله های آتشین، که زبانه های آن شاخ و برگ درخت خانواده ها را می سوزاند. در این وانفسا دختران که از جنس لطیف زنانه خلق شده اند نسبت به پسران در این وادی آسیب پذیرترند.
عموما دخترانی با اعتماد به نفس پایین که پیوند کمتری با خانواده دارند زودتر در دام آسیب‌های فضای مجازی گرفتار می شوند. دخترانی که کمتر مورد توجه دوستان و آشنایان و افراد حقیقی واقع شده‌اند، نیازمند جلب توجه هستند و به واسطه نیاز به توجه و دیده شدن جزء گروه‌های پرخطر به شمار می روند.
این دختران با یک هویت مجازی و شخصیت ساختگی کاستی‌های خود در دنیای حقیقی را در فضای مجازی جبران کرده و احساس اعتماد به نفس کاذب می کنند و به مرور وارد یک بازی خطرناک می‌شوند که همه داشته‌های معنوی و زیبایی‌های فطری خود را در آن می‌بازند و در نهایت در این روابط دختر بیشترین شکست را می‌خورد و بیشترین آسیب را می‌بیند.
تاثیر شبکه‌های مجازی بر دختران نوجوان بیش از پسران نوجوان است. دختران روحیه حساس‌تر و لطیف‌تری نسبت به پسران نوجوان دارند بنابراین بیشتر در معرض خطر هستند. دختران نوجوان ممکن است از لحاظ روانی مورد سوء‌استفاده و زورگیری فضای مجازی قرار بگیرند که متأسفانه در جامعه کنونی موارد بسیار زیادی را می‌بینیم و دختران به نوعی قربانی فضای مجازی می‌شوند.
فرهنگ‌سازی در سطح جامعه در خصوص استفاده درست از فضای مجازی و آگاه‌ کردن خانواده‌ها و خود نوجوان و جوان امری مهم بوده که قطعا نقش رسانه‌ها در این زمینه بسیار حائز اهمیت است، باید در جامعه به گونه‌ای عمل کنیم که شناخت دقیق از فضای مجازی تبدیل به یک دغدغه برای والدین شده و راحت از کنار آن عبور نکنند اگر این گونه شد دیگر شاهد اتفاقات و مشکلات ناشی از فضای مجازی برای فرزندان و خانواده خود نخواهیم بود.
این روز ها بیشتر دختران ما از طریق گوشی هوشمند یا تبلت خود به رسانه های اجتماعی و فضای مجازی مانند تلگرام و اینستاگرام یا یوتیوب دسترسی دارند. این اتصال شبانه روزی و فوق العاده می تواند مشکلات غیر قابل کنترل ایجاد کنند خواب نوجوان را مختل می کند و فرزندان ما را برده تلفنشان می سازد و در نهایت منجر به آسیب های فضای مجازی می شود.
پلتفرم های فضای مجازی طوری طراحی شده اند که توجه کاربر را به دام بیندازند، شما را آنلاین نگه دارند و کاری می کنند که به دفعات صفحه خود را برای به روز رسانی بررسی کنید و در نتیجه به اعتیاد به فضای مجازی دچار شوید.
یکی از مهم‌ترین خطرات شبکه‌های اجتماعی برای دختران بازدید از کانال‌ها و صفحات مستهجن و مطالعۀ هرزه‌نگاری‌هایی است که به ‌راحتی در دسترس آن‌ها قرار می‌گیرد. این خطر ممکن است به بروز بیماری‌های روانی و بلوغ زودرس و حتی آزارهای جنسی ختم شود و باعث به وجود آمدن نگرانی در میان دختران و خانواده های آنان شود.
در ایران اینستاگرام به واسطه اینکه یک شبکه اجتماعی تصویرمحور است جایگاه خاصی بین دختران دارد. جذابیت تصاویر و فیلم‌ها در این شبکه اجتماعی پر زرق و برق موجب می‌شود هر فرد با ورود به این شبکه ساعت‌ها در آن مشغول شود و گذر زمان را درک نکند. تنوع مطالب و باز بودن فضا در اینستاگرام موجب می‌شود هر فرد با هر سلیقه و هر اعتقادی ساعت‌ها وقتش را در این شبکه صرف کند و ناخواسته در دام جریان‌های غالب این فضا قرار بگیرد. اعتیاد به اینستاگرام اولین گام در ورود به عرصه آسیب‌های این شبکه است و پس از آن مصرف گرایی، مدگرایی، از خود بیگانگی و گرایش شدید کاربران به اعمال جراحی زیبایی را در پی دارد.
برخی دختران نوجوان‌ تجربیات‌ خود را این چنین بیان می‌کنند که کنترل‌پذیر نبودن فضای مجازی نسبت به فضای‌ واقعی‌ جذابیت‌ داشته و روی آوری آن‌ها را چندین برابر کرده و به‌ طرق‌ مختلف‌ می‌توانند از نظارت والدین مصون بمانند دختران نوجوان در دوره‌ بلوغ به دنبال هیجان و کسب تجربه نو هستند و محیط خانه و زندگی روزمره‌ را بسیار محدود می دانند و با وجود نظارت والدین در تلاش هستند خود را از قید و بندها رها کنند.
ارتباط آسان در فضای مجازی خلوت‌ جدیدی‌ را برای افراد، با ایجاد فضای‌ شخصی‌ و خصوصی‌ مهیا می‌کند و دختران نوجوان با پسران ارتباطات گسترده‌ای برقرار می‌کنند که گاهی غیرقابل‌کنترل است.
دختران‌ نوجوان‌ در فضای مجازی تمام شبکه‌ها و چت آزاد را پرسه‌زنی می‌کنند تا با جست‌وجوهای خودسرانه، دنیای زنانه جنسی و جنسیتی خود را معنا ببخشند.
بر اساس یافته‌های پژوهشی که انجام شده است دختران نوجوان روزانه‌ بین‌ ٣ تا ٧ ساعت‌ را در فضای مجازی‌ سپری‌ کرده و مدام در حال واکاویدن دنیای مدرن و بی‌حد و مرز مجازی هستند. در این‌ بین‌ خلق‌ دخترانه، آنان را به سمت پیگیری مداوم‌ مطالب‌ مجازی، ردو بدل‌ کردن‌ عکس‌های متنوع، تجربه بی‌واسطه در فضای مجازی، شیطنت‌های کلامی و... پیش برده است.
از جمله ی دیگر آسیب های فضای مجازی در دختران؛ عشق های سیاه مجازی می باشد که فرد گاها تا صبح پای چت ها می ماند و بخاطر تنهایی و خلا های عاطفی ، جذابیت های جنس مخالف گرایش های بیشتری نسبت به این فضا پیدا می کند و علاقمندتر می شوند، روزشان را با خستگی و کلافگی و بی حالی شروع می کنند. انگیزه و انرژی کافی برای شرح انجام وظایفشان ندارد و در کلاس درس بازدهی و تمرکز لازم را ندارند. با استفاده از قهوه و نوشیدنی های انرژی زا و خوراکی های کافئین دار ...روزشان را به شب می رسانند و تمرکز کافی روی اهدافشان، تحصیل، ورزش و....ندارند و در دراز مدت به پوچی و افسردگی و مشکلات روحی روانی و گوارشی دچار می شوند که صدمات جبران ناپذیری را در پی دارد.
و اما تأثیر فضای مجازی بر هوش هیجانی دختران مبحث دیگری است که نیاز به واکاوی و تحلیل دارد. اصلا هوش هیجانی چیست؟ هوش هیجانی توانایی درک، به کار گرفتن درست و مدیریت احساسات است. این بخش از هوش به اختصار EQ (یا EI) نامیده می‌شود. هوش هیجانی، هوش عاطفی یا EQ به معنی شناخت، کنترل عواطف، هیجانات و احساسات هر فرد است. هوش هیجانی، مجموعه ای گسترده‌ از مهارت‌ها و خصوصیات فردی را در بر می گیرد و به طور معمول به آن دسته مهارت‌های درون فردی و بین فردی گفته می‌شود که فراتر از دایره دانش‌های پیشین، مانند بهره هوشی و مهارت‌های فنی و حرفه‌ای است.
در واقع EQ باعث می‌شود روابط قوی ایجاد کنیم، تصمیمات خوبی بگیریم و با موقعیت‌های دشوار مقابله کنیم. کودک یا حتی بزرگسالی که EQ بالایی دارد، می‌تواند به خوبی افراد دیگر را درک و همراهی کند. مطالعات نشان می‌دهند که EQ برای موفقیت در مدرسه و کار مهم‌تر از IQ است. هوش هیجانی در دختران به مراتب بالاتر و قویتر از پسران می باشد و از آنجا که دختران دارای روحیه لطیف تر و حساس تر هستند، بالطبع بیشتر تحت تأثیر هوش هیجانی هستند. برای مثال دختران خردسال در دوران حساس رشد عاطفی و اجتماعی قرار دارند. پرورش هوش هیجانی در این سنین می‌تواند به دلایل زیر تأثیر بسزایی در موفقیت‌های آینده آن‌ها داشته باشد:
•افزایش اعتماد به نفس: دخترانی که می‌دانند چگونه احساسات خود را مدیریت کنند، در مواجهه با چالش‌ها اعتماد به نفس بیشتری دارند.
•بهبود روابط اجتماعی: توانایی درک و همدلی با دیگران به دختران کمک می‌کند تا روابط مثبت و پایداری با همسالان و بزرگ‌ترها برقرار کنند.
•مدیریت استرس و اضطراب: یادگیری تکنیک‌های آرامش‌بخشی و مدیریت هیجانات به کودک کمک می‌کند در مواقع دشوار، بهتر با موقعیت‌ها برخورد کند.
•تقویت خلاقیت و نوآوری: هوش هیجانی به عنوان زمینه‌ای برای تفکر انتقادی و خلاقیت عمل می‌کند؛ دخترانی که در این حوزه قوی هستند، می‌توانند راه‌حل‌های نوآورانه برای مسائل پیدا کنند.
•هوش هیجانی جزو اصلی‌ترین ابعاد شخصیتی در افراد است؛ زیرا شامل توانایی درک، کنترل و مدیریت احساسات خود و دیگران بوده و فضای مجازی یکی از تأثیرگذارترین ابزار بر آن تلقی می‌شود.
•تأثیرگذاری فضای مجازی در جهت رشد و تأثیرگذاری بر هوش هیجانی می‌تواند مثبت یا منفی باشد؛ زیرا دسترسی به اطلاعات و تعاملات اجتماعی هر روز در حال افزایش است.
•فضای مجازی سبب شده تا همه کاربران بتوانند به‌سرعت با افراد مختلف چه در کشور خود و چه در سرتاسر جهان تعامل داشته و با گویش، فرهنگ و آداب و رسوم یکدیگر آشنا شوند حتی در شرایطی که زبان مادری مشترکی ندارند و به‌گونه‌ای این امر باعث افزایش توانایی‌های ارتباطی و اطلاعات اجتماعی می‌شود.
•تأثیرات فضای مجازی بر هوش هیجانی از سوی دیگر می‌تواند به چالش‌هایی منجر شود؛ زیرا ارتباطات آنلاین و عدم وجود نشانه‌های غیرکلامی در برخی شرایط موجب سوءتفاهم شده و توانایی درک دقیق احساسات را کاهش خواهد داد.
•فضای مجازی فرصت‌های مطلوبی برای آموزش و گسترش علم ایجاد می‌کند، برنامه‌های آموزشی آنلاین سبب تقویت مهارت‌ها در افراد می‌شود و یک محیط آموزشی را برای همه افراد در اقصی نقاط جهان فراهم می‌آورد.
•تأثیرات فضای مجازی بر رشد هوش هیجانی دارای ابعاد مثبت و منفی خواهد بود؛ زیرا از یک سو می‌تواند مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی را افزایش داده و از سوی دیگر، چالش‌هایی را نیز به همراه داشته باشد؛ زیرا تأثیرات منفی فضای مجازی بر هوش هیجانی در افراد سبب ایجاد فشارهای روانی و اجتماعی و همچنین انتظارات و توقع‌های غیرمعقول نسبت به خود و اطرافیان شده و منجر به افزایش استرس و کاهش اعتماد به نفس شود. لذا نباید از ارتباط واضح فضای مجازی بر هوش هیجانی در دختران با تکیه بر سن بلوغ غافل شویم.