خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - از استان تهران، در روزهای یادآور مصیبت کاروان کربلا بر آن شدیم تا در خصوص نقش آفرینی زنان حماسه ساز عاشورا گفت و گویی با محبوبه شیرکوند، مدرس دانشگاه و پژوهشگر عاشورا شناسی داشته باشیم:
نقش زنان عاشورایی را در چند برهه می توان بررسی کرد؟
زنان عاشورایی در سه مقطع زمانی قبل، حین و بعد از عاشورا نقش‌آفرینی‌های مختلفی داشتند، از کسانی که مقدمه‌ساز در تربیت نیروهای امام حسین(ع) بودند تا کسانی که شهادت در رکاب امام حسین(ع) گرفتند.
در بحث زنان عاشورایی نقش آنها چه بود؟
اگر ما بخواهیم عمیق تر به این موضوع اشاره کنیم، باید بحث را از حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها زن تراز اول اسلام شروع کنیم. با اینکه هنوز کربلا و عاشورایی اتفاق نیفتاده، سبک زندگی ایشان در واقع سبک تراز زن مسلمان است که ما را به هدف می‌رساند.
هدف بزرگ در سبک زندگی زنان عاشورایی، بزرگداشت اسلام است که توسط مرد یا زن محقق می شود. یعنی اگر تمام مادیات در یک طرف و تمام اسلام در طرف دیگر، زن عاشورایی و زن تراز اسلام قطعا ارزش های اسلام را مقدم می داند.
تمام ثروت حضرت خدیجه (س) برای اسلام استفاده شد و ایشان همه را فدای پیامبر اکرم (ص) کردند.
نمونه کامل تر و بهتر، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هستند. زمانی که حتی از مردها کاری برنمی آمد، ایشان یک تنه در مقابل اعجازی که در دین به وجود آمده بود ایستادند و دفاع کردند و علاوه بر اینکه به فکر خانواده بودند جنبه اجتماعی کار را هم کاملاً مد نظر داشتند و اتفاقاً جانشان را در این راه دادند.
بحث ورود در سیاست، اجتماع و سرنوشت انسان های دیگر هم برای این بانو بسیار مهم بوده و ابدا ورود به بحث خانواده و سرگرم شدن به این مسئله باعث غفلت ایشان از دین نشده و ذره ای تردید به این مسئله به دلشان راه ندادند.
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها علاوه بر آنکه فرزندان عاشورایی تربیت کردند و از جان و موقعیت خودشان برای اسلام گذشتند، همچنین سعی کردند اجتماع را به این مسئله رهنمود کنند که یزید دوست نباشند. شیعه از عملیات استشهادی شکل می گیرد و این فکر و زیر بنا را از حضرت زهرا به ارث می برد و در طول زمان هر بار خودش را بازسازی می کند و با مقتضیات زمان خودش را با عاشورا وفق می دهد و سعی می کند که در یزید و یزیدیان زمانه حل نشود. بر این اساس در هیچ زمانی نمی شود با یزید و یزیدیان ساخت.
مهمترین نقش زن عاشورایی در کربلا را چه کسی داشتند؟
حضرت زینب کبری سلام الله علیها نمونه کامل دیگری از زنان عاشورایی است. زینب قبل از عاشورا با بعد از عاشورا متفاوت است. با وجود اینکه داغ های زیادی دیده است، هجده عزیز در یک روز از دست داده ولی نه تنها ذره ای از ایمانش کم نشده بلکه روز به روز بر ایمان و سعه صدر ایشان افزوده شده است. وی در مجلس یزید می‌فرماید:
ما رایت الا جمیلا «من چیزی جز زیبایی ندیدم.»
حضرت زینب سلام الله علیها نمی‌خواستند دل طرف مقابل را بسوزانند و بگویند برای ما اهمیتی نداشت بلکه می خواستند با بیان این جمله بگویند که شهادت در راه خدا در مبارزه با کفار و منافقین زیباست.
در زندگی ایشان که به دقت بنگریم، می بینیم که ایشان واقعاً این زیبایی و ۱۴۰۰ سال بعد و فراتر از آن را می‌دیدند که اسلام با قیام امام حسین علیه السلام زنده و روزی که یزید و یزیدیان رسوا می شوند و حرف امام حسین علیه السلام در دل ها و جان ها می نشیند و خدا نمی‌گذارد که ذره ای خون امام حسین علیه السلام و یارانشان پایمال شود.
حضرت زینب سلام الله علیها این زیبایی را مشاهده می کنند که این قیام سبب احیای اسلام می شود. ایشان می‌بینند که همه این سختی ها و مصیبت ها به نتیجه می رسند. ایشان فراتر از زمان و مکان را در اسلام می‌بینند و به همین دلیل هم خودشان با تمام وجود وسط می آیند و تنها در مقابل جو رسانه ای که آن زمان ایجاد شده بود می‌ایستند و کاملاً ورق را برمی گردانند. از اولین مسئله ای که برای امام حسین علیه السلام به وجود می‌آید، حضرت زینب سلام الله علیها همراه امام زمان خود هستند و ایشان را تنها نمی‌گذارند. مثلا : زمانی که حر راه را بر اباعبدالله می‌بندد، خیلی از افراد رعب به دلشان می‌نشنید و در میان راه از امام خود جدا می شوند ولی حضرت زینب سلام الله علیها به امام زمان خود قوت قلب می دهند و این اطمینان را می دهند که هرگز از امام خویش جدا نخواهند شد. من تا آخرین لحظه هستم و این راه را ادامه خواهم داد.
در روز عاشورا این اسوه زن عاشورایی چه کرد؟
در روز عاشورا هر کدام از اصحاب امام حسین علیه السلام بر روی زمین می افتند حضرت زینب سلام الله علیها برای دلداری امام خود می روند و باعث می شوند که امام حسین علیه السلام با قوت قلب بیشتری ادامه بدهند.
وقتی فرزندانشان به شهادت می‌رسند تنها جایی هست که حضرت زینب سلام الله علیها قهرمانانه در خیمه می‌ایستند و حتی یک نگاه به امام حسین علیه السلام نمی‌کنند تا مبادا امام خجالت بکشند و شرمنده خواهرشان شوند.
در مسئله گودال قتلگاه و آتش زدن خیمه ها نقش حضرت زینب سلام الله علیها چه بود؟
در اینجا هم ایشان بی‌نظیر عمل می کنند و رسالت ماندن و ایستادن را انجام می دهند. شاید در آن لحظه شهادت برایشان خیلی آسان تر بود اما ایشان به عنوان بانوی بزرگ عاشورایی می‌ایستند و غم ها را به جان تحمل می کنند.
هنگام آتش زدن خیمه ها فرزندان را جمع می کنند و به همه آنها رسیدگی می کنند. حواسشان به همه چیز هست و در مسئله اسارت نهایت دقتشان را برای نگهداری و سرپرستی از یتیم های برادر و پرستاری از امام سجاد علیه السلام واقعاً بی‌نظیر عمل می کنند.
بعد از واقعه عاشورا در کوفه و شام نقش حضرت زینب سلام الله علیها به عنوان زن عاشورایی چگونه بود؟
در کوفه این بانوی اسوه خطبه ای دشمن شکن ایراد می کنند و همچنین در شام خطبه ای بی نظیر می گویند. حقیقتا ایشان کارشان را به نحو احسن انجام دادند، به گونه ای که یزید مجبور شد با شکوه و جلال اسرا را به مدینه برگرداند وتمام اموالی که غارت کرده بود را به اسرا برگرداند.
در دروازه صاعات چه عملکردی از این اسوه ایثار و استقامت می بینیم؟
دروازه صاعات یهودیان و غیر مسلمانان زندگی می کنند تبلیغات رسانه ای این گونه به آنها فهمانده که بزودی کسانی وارد این دروازه می شوند که در بدر و حنین و خیبر اجداد شما را از دم تیغ گذراندند. این جماعت تا این حد با اسلام بیگانه هستند.
سخت ترین روز همان جا بود که هر چه داشتند بر سر اسرا پرتاپ کردند. حتی اگر چیزی نداشتند آب دهان پرتاپ کردند. وقتی از امام سجاد علیه السلام پرسیدند که کجا به شما سخت گذشت؟ سه بار فرمودند: « شام ، شام ، شام »
از دیگر بانوان عاشورایی قبل و حین و بعد عاشورا بفرمائید؟
یک نمونه ام سلمه که تلاش زیادی کرد تا امام حسین علیه السلام به کربلا نروند و گفت که از جدت شنیدم که تو شهید خواهی شد. ممکن است در اینجا این بحث پیش بیاید که امام با وجود علم به شهادت چرا رفتند و پاسخ این است که امام باید به تکلیف عمل می‌کرد یعنی اگر موفق به تشکیل حکومت بودند که بهتر و اگر هم نشد انجام وظیفه کرده است.
دُلهم هم از جمله زنانی است که نقش‌آفرینی عجیبی در ماجرای کربلا داشت و شوهرش را تشویق به حمایت از امام کرد. زن دیگر همسر اسید حضرمی است که مسلم در خانه آن زن مستقر شد ولی فرزندش جاسوسی کرد و مسلم را به شهادت رساندند و آن زن هم توسط حکومت دستگیر و کشته شد. ماریه بنت سعدبن مرقس هم زنی است که همسر و فرزندش در جمل کشته شده بود و در عاشورا نقش‌آفرینی داشت. وی منزلش را تبدیل به حوزه علمیه کوچکی کرده و قرآن و حدیث آموزش می‌داد و ۵ تن از شهدای کربلا از این منزل به خدمت امام در کربلا رفتند.
پیرزنی که به طفلان مسلم پناه داد باز نمونه دیگر زنان زمینه‌ساز عاشورایی بودند. البته نقش اصلی بر عهده حضرت زینب سلام الله علیها و حین و بعد از عاشورا بود. همچنین زنانی چون، همسر مسلم بن عوسجه و ام وهب، مادر عمربن جناده و مادر کلبی و ... هم به حمایت از امام حسین علیه السلام پرداختند. زنی که در عاشورا شهید شد ام وهب بود که بالای سر همسر شهیدش حاضر شد و با عمودی که غلام شمر بر سر او زد به شهادت رسید.
کار رسانه ای حضرت زینب سلام الله علیها به عنوان بانوی اسوه عاشورایی به چه صورت انجام گرفت؟
طبق نقلی وقتی که حضرت زینب سلام الله علیها به شام آمدند دوباره برمی گردند و باغ های بزرگی را اجاره می کنند و مراسم بزرگداشت برای امام حسین علیه السلام می گیرند. مراسم نوحه خوانی و روشنگری برای مردم می گذارند و حتی نذری و اطعام می دهند و مراسمات عزاداری امام حسین علیه السلام از همان جا شکل می گیرد که کل شیعیان آنجا و حتی شیعیان لبنان ، همه از روشنگری های آن روز این بانوی اسوه عاشورایی هدیه شیعه بودن خودشان را دارند.
معاویه به نحوی در اذهان مردم رسوخ کرده بود که وقتی حضرت علی علیه‌السلام در محراب نماز به شهادت رسیدند، همه می‌گفتند: مگر علی نماز هم می خواند؟! یعنی به گونه ای معاویه کار رسانه ای انجام داده بود که مردم آنها را خارجی ( خارج شده از دین (مرتد)) می‌دانستند. ولی کار رسانه ای حضرت زینب سلام الله علیها به همراه امام سجاد علیه السلام به گونه ای شد که با روشنگری و بصیرت افزایی این دروغ های رسانه ای معاویه و یزید را آشکار کردند.
در یک کلام: کربلا در کربلا می ماند اگر زینب نبود.
خبرنگار: زهرا کریمی
انتهای پیام/ *