|
|
|
از اضطراب تا افسردگی؛ پیامدهای پنهان رضایت‌طلبی زنان |
|
|
|
در گفت‌وگوی زنان‌نیوز با طیبه دهقانی روانشناس و مشاور خانواده، به کوشش طیبه بهرامی‌نژاد خبرنگار شهرستان آباده فارس، ابعاد مختلف تمایل برخی زنان به خشنود کردن دائمی دیگران، ریشه‌های شخصیتی و خانوادگی، باورهای فرهنگی و پیامدهای این الگوی ناسالم رفتاری بررسی شد. |
|
|
در گفت‌وگوی زنان‌نیوز با طیبه دهقانی روانشناس و مشاور خانواده، به کوشش طیبه بهرامی‌نژاد خبرنگار شهرستان آباده فارس، ابعاد مختلف تمایل برخی زنان به خشنود کردن دائمی دیگران، ریشه‌های شخصیتی و خانوادگی، باورهای فرهنگی و پیامدهای این الگوی ناسالم رفتاری بررسی شد.
چرا برخی زنان خود را موظف به راضی نگه داشتن همه می‌دانند؟
طیبه دهقانی روانشناس و مشاور خانواده در پاسخ به این پرسش گفت: «افزایش محبوبیت بین دیگران، جلب توجه از طرف اطرافیان و نیاز به تحسین و توجه از سوی دیگران از دلایل اصلی چنین رفتاری است.»
وقتی می‌گوییم برخی زنان همیشه در حال راضی نگه داشتن دیگران هستند، دقیقاً منظورمان چیست؟
او توضیح داد: «یعنی این زنان همیشه در تلاش هستند تا خواسته‌های دیگران را تأمین کنند و دیگران را راضی نگه دارند و حتی در بسیاری از موارد نمی‌توانند در مقابل خواسته‌های دیگران نه بگویند.»
به نظر شما چه ریشه‌های شخصیتی و روان‌شناختی باعث می‌شود زنی احساس کند باید رضایت همه را جلب کند؟
دهقانی در پاسخ بیان کرد: «کمبود عزت نفس، ترس از دوست‌داشتنی نبودن و کمال‌گرایی از مهم‌ترین عوامل این رفتار هستند.»
نقش تربیت خانوادگی و باورهای دوران کودکی در شکل‌گیری این الگو چیست؟
او ادامه داد: «فرزندپروری مقتدرانه یا مستبدانه باعث می‌شود کودک همیشه این حس ترس را در خود داشته باشد که باید همه را از خود راضی نگه دارد.»
چه باورهای غلط فرهنگی یا مذهبی در جامعه ما این احساس وظیفه را در زنان تشدید می‌کند؟
این روانشناس گفت: «در بعد فردی، باورهایی مانند پاک‌سازی خود از گناه و داشتن اخلاق نیک نسبت به همه، و در بعد اجتماعی، حضور در جامعه، تربیت افراد، مستقل بودن و جلب توجه، این احساس را در زنان تقویت می‌کند.»
چه آسیب‌هایی متوجه زنی است که خود را مسئول رضایت دائمی دیگران می‌داند؟
دهقانی هشدار داد: «چنین زنانی معمولاً دچار اضطراب، ترس و افسردگی می‌شوند.»
این الگو چه تأثیری بر روابط زناشویی، مادری و حتی دوستی‌های زنانه می‌گذارد؟
او توضیح داد: «زنی که مدام در حال راضی نگه داشتن دیگران است، این حس اضطراب خشنود کردن را هم در خود ایجاد می‌کند و هم به دیگران منتقل می‌سازد و حتی در مواردی باعث تنش در روابط مادری یا زناشویی می‌شود.»
آیا این رفتار می‌تواند در بلندمدت باعث افسردگی، خودسرزنشی یا حتی بحران هویت در زن شود؟ چگونه؟
دهقانی پاسخ داد: «بله. با گذشت زمان زن احساس می‌کند نتوانسته به خواسته‌های خود برسد و مدام خود را سرزنش می‌کند. این احساس پوچی و پایین آمدن ارزش جسمی و معنوی فرد باعث افسردگی و ترس می‌شود.»
آیا این زنان واقعاً به دنبال رضایت دیگران هستند یا در پس این رفتار نیاز به تأیید و ترس از طردشدن پنهان شده است؟
او در این باره گفت: «این زنان هم به دنبال رضایت دیگران هستند و هم ترس از طرد شدن و نادیده گرفته شدن از سوی اطرافیان دارند.»
چطور می‌شود فهمید که یک زن در حال جلب رضایت ناسالم دیگران است نه تعامل سازنده و همدلانه؟
دهقانی توضیح داد: «نشانه‌های آن شامل احساس اضطراب و ترس، زود جوشی و زود عصبانی شدن، سرزنش مداوم خود و پایین آوردن ارزش وجودی است.»
در اغلب موارد زنان از نه گفتن می‌ترسند. این ترس از کجا می‌آید؟
او بیان کرد: «این ترس معمولاً از دست دادن دیگران، ناراحت کردن آن‌ها و از بین رفتن حس محبوبیت ناشی می‌شود. در حالی که زنان باید بدانند ارزش و شخصیت خودشان بسیار مهم است و نباید برای دیگران خود را نادیده بگیرند.»
زنی که متوجه شده همیشه در حال خوشایندسازی است، از کجا باید شروع کند؟ اولین قدم برای تغییر چیست؟
دهقانی گفت: «اولین قدم تکرار و تمرین است. زن باید ابتدا افکار خود را تغییر دهد، مخصوصاً افکار منفی و حس همیشگی بله گفتن به دیگران.»
چه تمرین‌هایی برای تقویت خودارزشی، جرئت‌ورزی و نه گفتن برای زنان پیشنهاد می‌کنید؟
او توضیح داد: «زنان باید در روابط با دیگران حد و مرز مشخص کنند. همیشه لزومی ندارد از دیگران کمک بخواهند یا اجازه بگیرند. باید جسور بودن را تمرین کرده و افکار منفی را از خود دور کنند.»
آیا ممکن است اطرافیان چنین زنی (شوهر، فرزندان، همکاران) به رفتار راضی‌سازی او عادت کرده باشند و مقاومت نشان دهند؟
دهقانی در پاسخ گفت: «بله، اطرافیان چنین زنانی هم ممکن است مقاومت کنند و همواره با رفتار این زن در تنش باشند یا اینکه به رفتار او عادت کرده باشند. زنان باید بدانند زمانی که آرامش ذهنی دارند و به خود اهمیت می‌دهند و ارزششان را پایین نمی‌آورند، می‌توانند تأثیر مثبت‌تری روی اطرافیان بگذارند.»
آیا همه زنان باید حدی از انعطاف و جلب رضایت داشته باشند؟ مرز بین ایثار و خوشایندسازی ناسالم کجاست؟
او بیان کرد: «زنان باید تا حدی انعطاف داشته باشند، اما نباید در این رفتار دچار افراط و تفریط شوند؛ زیرا در مرحله اول به خود و سپس به دیگران آسیب وارد می‌کنند.»
آیا تجربه‌ای از زنی دارید که توانسته این الگوی ناسالم را ترک کند و زندگی متعادل‌تری بسازد؟
دهقانی توضیح داد: «بله. دوستی داشتم که همیشه نسبت به خواسته‌های دیگران بله می‌گفت و می‌ترسید نه بگوید. این امر هم باعث اضطراب خودش شده بود و هم نارضایتی دیگران، چون نمی‌توانست همه مسئولیت‌هایی را که قبول می‌کرد انجام دهد. اما با مراجعه به مشاور توانست با این احساس مبارزه کند و نه گفتن را بیاموزد.»
زنان چگونه می‌توانند بدون احساس گناه نه بگویند و همچنان ارتباط سالم و محترمانه با اطرافیان داشته باشند؟
او گفت: «با افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در خود، یاد گرفتن کلمه نه گفتن بدون احساس گناه و غلبه بر ترس.»
نقش مشاوره فردی یا گروهی در کمک به چنین زنانی چیست؟
دهقانی تأکید کرد: «مشاوره فردی و گروهی به این افراد بسیار کمک می‌کند تا خود را بهتر بشناسند و روابطشان را با دیگران اصلاح کنند.»
اگر قرار باشد در یک جمله به زنانی که سال‌ها درگیر رضایت‌طلبی بوده‌اند پیام دهید، آن جمله چیست؟
او در پایان گفت: «من به‌عنوان یک زن همیشه نباید به دیگران بله بگویم و دنبال خشنود کردن دیگران باشم. باید بدانم و بیاموزم که گاهی اوقات نه بگویم برای حفظ آرامشم و برای حفظ ارزش وجودی‌ام و برای خودم.»
انتهای پیام/* |