|
|
|
وقتی تاریخ درس می‌شود/ از حماسه نوغان تا استحکام مکتب اهل‌بیت (ع) |
|
|
|
تاریخ، روایت‌گر گذشته‌ای است که چراغ راه آینده می‌شود. در این میان حماسه زنان نوغان در تشییع پیکر امام رضا (ع) در ۱۲۰۰ سال پیش، تنها یک واقعه تاریخی نیست بلکه درسی عمیق از بصیرت و کنشگری است. آن بانوان، با شکستن فضای خفقان از انزوای مکتب اهل‌بیت (ع) جلوگیری کرده و زمینه‌ساز «جهش در ترویج عاشورا» شدند. در روزهایی که به تعبیر رهبر انقلاب، با «جنگ تحمیلی دوم» و دشمنی‌های مستمر مواجهیم، بازخوانی این حماسه، نه تنها گذشته را روشن می‌کند، بلکه نقشه‌ای برای ایستادگی و مقاومت امروز ماست. |
|
|
روژان زندیه : این جمله هر چند تکراری است اما در آن مفهومی بلند نهفته است؛ تاریخ، تنها روایت گذشته نیست بلکه آینه‌ای است که حال را به ما می‌نمایاند و راه آینده را روشن می‌کند. گاهی در لابه‌لای صفحات پرشمار روزگار ، رویدادهایی نهفته‌اند که بازخوانی دقیق و بصیرت‌افزایشان می‌تواند گره از مسائل امروز ما بگشاید و به سؤالات عمیق ما پاسخ دهد.
یکی از این نقاط روشن، حماسه بی‌بدیل زنان نوغان در تشییع پیکر مطهر امام رضا (ع) در حدود ۱۲۰۰ سال پیش است رویدادی اگر چه در نگاه اول محلی و مقطعی به نظر می‌رسد، اما در ژرفای خود درس‌هایی جهانی و جاودانه برای کنشگری اجتماعی و حفظ هویت دینی ما دارد.
رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در سخنان اخیر خود (۲/۶/۱۴۰۴) به نکته‌ای حیاتی اشاره کردند: «مکتب اهل بیت که بعد از شهادت سیدالشهدا(ع) منزوی و مظلوم بود، در پرتو نتایج آن سفر از انزوا خارج شد و شیعیان روحیه‌ای یافتند که آن روحیه توانست شیعه را در تاریخ حفظ کند و پیروان مکتب اهل بیت را هر روز گسترش دهد.» ایشان همچنین، ایجاد جهش در ترویج مسئله عاشورا و مبارزه با بی‌عدالتی را از دیگر نتایج مهم سفر امام هشتم (ع) به خراسان برشمردند. اینجاست که نقش زنان نوغان معنای عمیق‌تری می‌یابد.
در آن دوران خفقان‌آور، زمانی که دستگاه عباسی سعی در پنهان‌سازی شهادت امام (ع) و جلوگیری از هرگونه شور و احساسات مردمی داشت، این زنان نوغان بودند که با بصیرت و شجاعت خود، از انزوای مکتب اهل بیت جلوگیری کردند. آنان با حضور خودجوش و فریادهای دادخواهی، نه تنها پیکر غریب امام را با شکوهی درخور تشییع کردند، بلکه با ایثار و بخشش مهریه‌های خود، نمادی از فداکاری بی‌حد و حصر در راه عقیده را به نمایش گذاشتند. این عمل، چیزی جز دمیدن روح حیات و حماسه در کالبد تشیع منزوی نبود. آنان با این عمل، مصداق بارز همان «روحیه‌ای» شدند که رهبر انقلاب فرمودند شیعه را در تاریخ حفظ کرده است.
نکته قابل تأمل اینجاست که این حرکت، زمینه را برای «جهش در ترویج مسئله عاشورا» فراهم آورد. وقتی زنان نوغان با شور و حرارت بی‌پرده خود، فضای عزاداری را در شهر حاکم کردند، در واقع بی‌آنکه خود بدانند، فلسفه عاشورا یعنی «مبارزه با بی‌عدالتی» و «تحمل نکردن فجار و فاسقان» را در کانون اذهان عمومی قرار دادند. آنها در عمل نشان دادند که حتی در اوج خفقان، می‌توان با کنشگری مدنی و مذهبی، پیام حق را فریاد زد و از انزوای حقیقت جلوگیری کرد. این حماسه، خود یک واقعه عاشورایی کوچک در دل جغرافیای خراسان بود.
امروز در میانه «جنگ تحمیلی دوم» و مواجهه مستمر با دشمنی‌های ۴۵ ساله استکبار جهانی که رهبر انقلاب به آن اشاره کردند، بازخوانی چنین وقایعی اهمیت مضاعفی می‌یابد. آیا ما به عنوان جامعه‌ای که مدعی پیروی از راه ائمه (ع) و میراث‌دار آن بصیرتیم، از درس‌های نوغان به درستی بهره برده‌ایم؟ آیا در برابر تلاش‌ها برای انزوای حق و حقیقت، روحیه فداکاری و بصیرت زنان نوغان را در خود زنده نگه داشته‌ایم؟
عدم توجه و درس‌آموزی از چنین نقاط درخشانی در تاریخ، می‌تواند منجر به غفلت از سرمایه‌های معنوی و هویتی ما شود. غفلت از اینکه چگونه یک حرکت خودجوش و از پایین، می‌تواند معادلات قدرت را برهم زند و به حفظ یک مکتب یاری رساند. پیامد این غفلت، می‌تواند به رخوت در کنشگری اجتماعی، بی‌تفاوتی نسبت به حقایق و در نهایت، هموار کردن راه برای دشمنی‌هایی باشد که هویت و استقلال ما را نشانه گرفته‌اند.
بصیرت‌افزایی، تنها با مرور صرف تاریخ محقق نمی‌شود، بلکه با درک عمق اتفاقات و ربط دادن آنها به چالش‌های امروز ماست. زنان نوغان به ما آموختند که ایمان و اراده، می‌تواند انزوا را بشکند و به جهش بینجامد. اکنون وظیفه ماست که این درس‌ها را به کار گیریم تا مکتب اهل بیت (ع) و آرمان‌های انقلاب اسلامی، از گزند توطئه‌ها و انحرافات مصون بماند و ایران عزیز، با تکیه بر بصیرت و مقاومت ملت خود، همچنان مایه عزت و قدرت در چشم جهانیان باشد.
انتهای پیام/* |