کد خبر: 269706 تاريخ انتشار: 1404/05/21 - 09:07
تک‌فرزندی، تهدیدی نوظهور برای تاب‌آوری ملی
کارشناسان هشدار می‌دهند:مهم‌ترین تهدید آینده نه فقط در میدان‌های نظامی، بلکه در ساختارهای اجتماعی و جمعیتی ایران نهفته است.
دکتر نعمتی، کارشناس راهبردی و جمعیتی، در تحلیلی با اشاره به سناریوی احتمالی جنگ ۱۲روزه ایران و اسرائیل، پدیده تک‌فرزندی را یکی از مهم‌ترین نقاط آسیب‌پذیر کشور در چنین شرایطی دانست.
وی با تأکید بر این‌که تاب‌آوری ملی ،یکی از پایه‌های امنیت پایدار هر کشوری است، تصریح کرد:تاب‌آوری به معنای توانایی جامعه در مقابله با بحران‌ها و بازگشت به وضعیت باثبات پس از آن است؛ این توانایی تنها با قدرت نظامی حاصل نمی‌شود،بلکه مستقیماً به ساختار خانواده، روحیه فداکاری، انسجام اجتماعی و میزان مشارکت مردم بستگی دارد.
نعمتی در ادامه افزود:متأسفانه در دو دهه اخیر، روند کاهش نرخ باروری در ایران به حدی رسیده که امروز بخش قابل توجهی از خانواده‌های شهری تنها دارای یک فرزند هستند. این موضوع فقط یک مسئله فرهنگی یا اقتصادی نیست، بلکه تهدیدی جدی برای توان پشتیبانی داخلی کشور در صورت وقوع جنگ یا بحران گسترده است.
به گفته وی،در سناریوهایی مانند جنگ ۱۲ روزه با رژیم صهیونیستی که مبتنی بر عملیات‌های سریع، موشکی و سایبری است، نقش مردم در پدافند غیرعامل، حفظ روحیه ملی، و مشارکت در کمک‌رسانی حیاتی خواهد بود.در شرایطی که خانواده‌ها فقط یک فرزند دارند، آمادگی روانی برای فداکاری به‌شدت کاهش می‌یابد. خانواده‌ها دچار محافظه‌کاری می‌شوند و تمایلی برای مشارکت فرزندخوددرفعالیت‌های داوطلبانه یا دفاعی ندارند. این مسئله به‌طور مستقیم تاب‌آوری دفاعی کشور را کاهش می‌دهد.
این کارشناس جمعیتی خاطرنشان کرد:در دوران دفاع مقدس، جامعه ایران عمدتاً متکی بر ساختار چندفرزندی بود. خانواده‌هایی که چند پسر داشتند، با افتخار آن‌ها را راهی جبهه می‌کردند. امروز چنین الگوهایی دیگر تکرارپذیر نیست، چون اکثراً فقط یک فرزند دارند که همه سرمایه عاطفی، مالی و آینده‌نگری خانواده روی او متمرکز شده است.
او همچنین با اشاره به تجربه کشورهایی مانند چین و کره جنوبی که با پدیده تک‌فرزندی مواجه بوده‌اند، گفت:چین پس از دهه‌ها اجرای سیاست تک‌فرزندی، امروز به‌شدت نگران پیری جمعیت و ناتوانی در بسیج منابع انسانی است و با مشوق‌های گوناگون در تلاش برای معکوس کردن روند جمعیتی خود است. ایران هم در صورت بی‌توجهی به این روند، تا ۱۰ سال آینده وارد فاز پیری ساختاری خواهد شد که عملاً قدرت بازدارندگی و ظرفیت دفاع داخلی را تضعیف می‌کند.
نعمتی تأکید کرد:در بحران‌های مدرن، تنها ارتش نیست که می‌جنگد؛جامعه باید توان تاب‌آوری در برابر قطعی برق، حملات سایبری، کمبود منابع، یا حتی موج روانی رسانه‌ای دشمن را داشته باشد. ساختار جمعیتی سالم، با تکیه بر خانواده‌های چندفرزندی، این ظرفیت را افزایش می‌دهد. اما در جامعه‌ای با تک‌فرزندی گسترده، این پتانسیل به‌شدت ضعیف است.
وی از مسئولان خواست تا با نگاه امنیت ملی به موضوع جمعیت بپردازند، نه صرفاً از منظر بهداشت یا رفاه.مسائل جمعیتی باید به‌عنوان تهدید راهبردی در اسناد دفاع ملی و شورای عالی امنیت ملی دیده شود. دولت باید سیاست‌های حمایتی جدی‌تری برای فرزندآوری، امنیت شغلی والدین، مسکن جوانان و کاهش فشارهای اقتصادی در پیش بگیرد.
این تحلیل‌گر در پایان هشدار داد که زمان اندک است و پنجره جمعیتی ایران در حال بسته شدن است. اگر اکنون اقدام نشود، در مواجهه با جنگ‌ها و بحران‌های آینده، با جامعه‌ای خسته، مسن، و فاقد توان دفاع اجتماعی روبرو خواهیم شد؛ و آن زمان، دیگر ساخت هیچ پدافندی کفایت نخواهد کرد.
انتهای پیام/*