|
|
|
وقتی قهر به جای گفت‌وگو می‌نشیند؛ چرا بعضی مردان شریک زندگی را متهم می‌کنند؟ |
|
|
|
در برخی از زندگی‌های مشترک، اختلاف و تنش نه با گفت‌وگو بلکه با قهر، سرزنش یا مقصر دانستن طرف مقابل پاسخ داده می‌شود؛ به‌ویژه از سوی برخی مردان که به جای پذیرش مسئولیت، همسرشان را هدف رفتارهای طلبکارانه یا سرزنش‌گرانه قرار می‌دهند. این الگوی رفتاری، ریشه‌های روان‌شناختی عمیقی دارد و می‌تواند بنیان زندگی مشترک را تهدید کند. چرا برخی مردان چنین رفتاری دارند؟ چه آسیبی به خود و خانواده‌شان می‌زنند؟ و راه رهایی از این چرخه تکراری چیست؟ |
|
|
«باز هم قهر…»
فاطمه از آشپزخانه صدایش زد: «ناهار حاضره!»
امیرعلی با گفتن یک جمله که سیرم و غذا نمی خواهم رویش را به سمت دیگری چرخاند و به سراغ کنترل تلویزیون رفت ... اولین باری نیست که امیرعلی عصبانیت و ناراحتی خود را اینگونه نشان می دهد ، هر بار که چیزی باب میلش نباشد همین داستان را تکرار می کند. قهر، سکوت، بی‌اعتنایی…
قهرهای بی‌دلیل، طلبکاری‌های همیشگی و مقصر دانستن همسر، داستان تلخ بعضی از زندگی‌هاست. اما چرا بعضی مردان این الگوی رفتاری را تکرار می‌کنند؟ و این رفتارها چه تأثیری بر روابط زناشویی دارد؟ به دیدار روانشناس زن و خانواده صفیه مرادی می روم و صحبت را با این پرسش آغاز می کنم:
چرا برخی مردان در روابط زناشویی زود قهر می‌کنند یا رفتاری شبیه طلبکارها دارند؟
وی گفت:
این رفتارها معمولاً ریشه در الگوهای تربیتی و تجربه‌های اولیه زندگی دارند. مردانی که در کودکی یاد نگرفته‌اند احساسات‌شان را به شیوه‌ای سالم بروز دهند یا در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند که قهر، تنبیه یا تهدید ابزار حل مشکلات بوده، در زندگی مشترک هم همین الگوها را تکرار می‌کنند.
رفتار طلبکارانه یا سرزنش‌گرانه هم معمولاً ناشی از احساس ناامنی روانی و نیاز به کنترل است — یعنی مرد احساس می‌کند با سرزنش یا قهر، می‌تواند طرف مقابل را کنترل کند تا احساس امنیت کند. این می‌تواند ناشی از اعتماد به نفس پایین یا ترس از صمیمیت واقعی باشد.
این مشاور زن و خانواده با تأکید بر اینکه سرزنش‌گری مداوم در برخی مردان یکی از مکانیزم‌های دفاعی شناخته‌شده به نام فرافکنی (Projection) است.
ادامه می دهد : یعنی فرد به جای اینکه با کمبودها یا خطاهای خودش روبه‌رو شود، آن را به دیگران نسبت می‌دهد. در مردانی که مدام دیگران را مقصر می‌دانند، معمولاً ترس از شکست یا ترس از پذیرش مسئولیت دیده می‌شود. آن‌ها سرزنش می‌کنند تا خودشان احساس بی‌گناهی یا برتری کنند و احساس ضعف خود را نادیده بگیرند.
مرادی در پاسخ به این سوال که « چرا برخی مردان مسئولیت اشتباهات خود را نمی‌پذیرند و دنبال مقصر می‌گردند؟
» بیان کرد :
این رفتار هم‌ریشه با سرزنش‌گری است اما با یک نکته اضافه:
نپذیرفتن مسئولیت به معنی ترس از پیامدهای اشتباه است. اگر یک مرد احساس کند که پذیرفتن اشتباه مساوی با بی‌ارزش شدن یا طرد شدن است، به هر قیمتی از آن فرار می‌کند.
همچنین در مردانی که خودشیفتگی (نرگانیسم) یا کمال‌گرایی افراطی دارند، نپذیرفتن اشتباه راهی برای محافظت از تصویر ذهنی ایده‌آل از خودشان است.
این روانشناس در ادامه با بیان اینکه این رفتارها می‌تواند به فرسایش روانی، احساس گناه کاذب، و کاهش عزت‌نفس همسر منجر شود، تصریح کرد :
زنانی که مدام مورد قهر، سرزنش یا اتهام قرار می‌گیرند، در معرض خطر افسردگی، اضطراب مزمن، و کاهش تاب‌آوری روانی هستند.
در رابطه زوجین، این رفتارها منجر به ایجاد یک چرخه منفی ارتباطی می‌شود که کیفیت رابطه را به‌شدت کاهش داده و حتی ممکن است به طلاق عاطفی بینجامد.
در ادامه این گفت و گو وی با تأکید بر اینکه مردان سرزنشگر خودشان هم در دراز مدت دچار آسیب می شوند ، گفت : این مردان به تدریج رابطه سالم و صمیمیت واقعی را از دست می‌دهند.
علاوه بر تخریب رابطه، خودشان نیز دچار احساس مزمن نارضایتی، تنهایی پنهان، و در برخی موارد افسردگی واکنشی می‌شوند. چون نمی‌توانند رابطه‌ای همراه با اعتماد متقابل و امنیت روانی بسازند، در نهایت قربانی رفتارهای خودشان می‌شوند.
مرادی در پاسخ این سوال که « چطور می‌توان به چنین مردانی برای تغییر کمک کرد؟
» گفت :
اولین گام، آگاه‌سازی و مشاوره زوج‌درمانی است.
این مردان باید در یک فضای ایمن و حرفه‌ای به این نتیجه برسند که این رفتارها آسیب‌زننده است.
آموزش مهارت‌های ارتباطی، مدیریت خشم، افزایش خودآگاهی و اصلاح باورهای غلط، از روش‌های اصلی در جلسات مشاوره است.
همچنین، تمرین‌های عملی برای پذیرش مسئولیت و اصلاح الگوهای رفتاری زیر نظر روانشناس لازم است — و مهم‌تر از همه، خود مرد باید به تغییر باور داشته باشد.
انتهای پیام/* |