|
|
|
سقط جنین و پیامد‌های اجتماعی آن |
|
|
|
خانواده یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی است که میتواند آیینه ی تمام نمایی از تحولات اجتماعی در سطح کلان جامعه باشد . |
|
|
همزمان با تغییرات جهانی در دهه های اخیر تغییرات بنیادین در ساختار و ویژگیهای خانواده ایرانی در ابعاد مختلف ایجاد شده و کاهش سطح باروری از تجربیات مهم خانواده ایرانی بوده است.
یکی دیگر از ابعاد تحولی خانواده افزایش سقط جنینهای ارادی است. در ایران نیز همراه با تحولات اقتصادی و اجتماعی چند دهه ی اخیر - متأثر از تغییرات جهانی عصر حاضر - استفاده از سقط جنین ارادی افزایش چشمگیری یافته است که بیشترشان غیرقانونی بوده است.
شیوع سقط جنین عمدی و غیر عمدی در سرتاسر جهان بین مناطق و در زیرگروه های مختلف زنان متفاوت است. علاوه بر این در برخی کشورها سقط جنین مجاز و در برخی کشورها قوانین محدود کننده ای برای آن وجود دارد بسیاری از سقط جنینها مخفی انجام میشود .
طیف وسیعی از مسائل اقتصادی و اجتماعی را می توان در زمره ی مسائلی برشمرد که انگیزه ی انجام دادن سقط جنین را فراهم میکنند .
به عبارتی انجام دادن سقط حتی از حیطه ی فرهنگ ، وضعیت اقتصادی، مذهب و قانون عبور می کند .
زنانی که احساس میکنند حاملگی برای سلامت جسمی، روحی و یا وضعیت
اجتماعی شان خطرناک است بیشتر مواقع به دنبال رهاشدن از بارداری ناخواسته ی خود هستند.
بنابراین وقتی مادران با حاملگی ناخواسته مواجه میشوند به سقط مبادرت میکنند . برخلاف افزایش کمی و کیفی در روشهای پیشگیری از بارداری و بهبود سطح آگاهی جامعه در مورد آن حاملگی ناخواسته هنوز یکی از مشکلات دوران باروری زنان محسوب میشود. سقط جنین عوارض و تبعات متعددی دارد .
سقط جنین به خصوص سقط جنین ناایمن همچنان تهدیدی جدی برای سلامتی و زندگی زنان محسوب میشود. برآورد شده است که در سراسر جهان هر ساله حدود ۲۰ میلیون سقط جنین ناایمن انجام میشود و ۸۰,۰۰۰ زن در اثر عوارض ناشی از سقط جنین ناایمن جان خود را از دست میدهند .
سقط جنین مقوله ای پیچیده در حوزه‌ی سلامت باروری است که به دلیل ماهیت بحث برانگیز آن کمتر بدان توجه شده است کشورهای مختلف جهان براساس آداب و رسوم، سنت‌ها و باورهای فرهنگی متفاوت قوانین مختلفی را در برابر سقط جنین اتخاذ کرده اند.
سقط جنین را میتوان پدیده ای اجتماعی و پزشکی دانست که متأثر از شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه است. جامعه میتواند هم زنانی که سقط جنین انجام داده‌اند و هم کادر پزشکی که این عمل را مرتکب شده اند را به عنوان هنجار شکن معرفی کند .
این پدیده نه تنها از نظر عرفی بلکه از نظر دینی و قانونی با محدودیت روبه رو است سقط جنین عمدی هم بر اساس قوانین کشور و هم بر اساس موازین اسلام در ایران حرام است . با وجود این، سالانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار سقط جنین غیرقانونی در کشور گزارش میشود، یعنی هر روز هزار جنین سقط میشود و تنها حدود ده مورد آن قانونی است.
یکی از عوامل و بسترهای مهم افزایش سقط جنین تغییر نگرش به این پدیده است.
دلایل و تغییرات نشان دادند که احتمال سقط جنین در بین زنان با تحصیلات بالاتر ، ثروتمندتر، شاغل و کمتر مذهبی مهاجرین شهری و زنان بدون فرزند یا فرزند دار بیشتر است .
شیوع سقط برای کنترل موالید ضرورت ارائه ی مشاوره ی بهداشت باروری برای جلوگیری از بارداریهای ناخواسته را نشان میدهد . سقط جنین در میان زنان روستایی شیوع به نسبت بالایی دارد. از آنجا که ویژگیهای اقتصادی اجتماعی زنان روستایی با سایر زنان متفاوت است توانمندسازی و آموزش زنان روستایی در باب وسایل پیشگیری مدرن میتواند سقط جنین در آنها را کاهش دهد .
در شرایطی نظیر فرزندآوری خارج از عرف ، اعتیادهمسر ، اختلاف خانوادگی ، احساس ناامنی در زندگی مشترک ، مشکلات مالی و اقتصادی ، مشارکت کم مردان در امور خانه و بچه داری و ناسازگاری کار و فرزند آوریذ، هزینه های مادی و غیر مادی ادامه ی حاملگی و تولید فرزند ناخواسته بیشتر از هزینه های سقط جنین ارزیابی میشود و افراد سقط جنین را کنشی عقلانی و برای اجتناب از پیامدها و آسیب های احتمالی در آینده در نظر میگیرند بررسی عوامل موثر در تصمیم گیری زنان برای سقط عمدی جنین و نگرش اعتقادی و شرعی آنان در این باره نشان داد، شایع ترین علت سقط جنین ، مشکلات مادی بوده و مهمترین مشوق سقط جنین همسران و نگرش اعتقادی افراد نسبت به سقط جنین ضعیف بوده است
کم رنگ شدن اعتقادات مذهبی و دینداری در میان زنان با افزایش نگرش مثبت به سقط جنین رابطه ی مستقیم دارد .
یادداشت نوشته میترا نظری |
|