|
|
|
نقش حضرت معصومه (س) در تاریخ فرهنگی اجتماعی اسلام |
|
|
|
مقام والای حضرت معصومه سلام الله علیها به قدری کامل است که نزد خداوند متعال به درجه‌ی بالایی از شأن و قُرب می‌رسد که مقام شفاعت به آن حضرت عطا می‌شود. همان‌گونه که هجرت تاریخی امام رضا علیه السلام به ایران، مرکز تشیع را در عالم اسلام جابجا نمود، هجرت حضرت معصومه به قم نیز، در تثبیت این دیار به عنوان پایگاه فرهنگی تشیع در جهان اسلام، نقش بسزایی ایفا نمود. |
|
|
استان تهران: نسل جدید با مطالعه در زندگی بهترین ها و اسوه ها این مسیر خوب را می تواند برای همیشه طی کند ضمن این که خوبان متعلق به مکان و زمان خاصی نیستند و به همه عصر و زمان ها تعلق دارند و شیوه آنها در امام شناسی و مشارکت های اجتماعی و حضور در تشکل ها برای ما می تواند زمینه تشکل بزرگ خوبان و وحدت رویه را ایجاد کند.
یکی از ابعاد وجودی سبک زندگی فاطمه معصومه (سلام الله علیها) شجاعت، نترس بودن، و ریسک پذیری ایشان است. از جمله جلوه های ریسک پذیری و شجاعت ایشان، در قبول هجرت راهبردی و خطرات پیش بینی نشده در طول مسیر حرکت به سوی امام هشتم (علیه السلام) بود. علاوه بر مطلب یاد شده، یکی دیگر از جلوه های شجاعت و ریسک پذیری ایشان را می توان در نقل روایات وارد شده از این امام همام مشاهده کرد؛ چرا که در خفقانی که بر جامعه اسلامی در آن زمان حاکم بود کمتر کسی به خود جرأت می داد که در مقام دفاع از امام و مقتدای خود سخنی به زبان آورد. ایشان خود را در زمره ی سلسله روات ارزشمند حدیث استراتژیک غدیر خم قرار می دهند و مانع فراموشی این سند راهبردی در فرهنگ اسلامی می شوند.
مقام والای حضرت معصومه سلام الله علیها به قدری کامل است که نزد خداوند متعال به درجه‌ی بالایی از شأن و قُرب می‌رسد که مقام شفاعت به آن حضرت عطاء می‌شود: «یَا فَاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْن» یا پدر بزرگوارشان، امام موسی بن جعفر علیهما السلام درباره ایشان می‌فرماید: «فداها ابوها» و تعابیر ژرف دیگری که امامان معصوم علیهم السلام درباره ایشان دارند و همچنین جایگاه خاص و ممتاز آن حضرت در میان محبین اهل بیت علیهم السلام.
از جمله ویژگی ها و اوصاف سبک زندگی آن حضرت، برخورداری از عنصر بصیرت و هوشیاری است. عنصر بصیرت دینی و تحلیل سیاسی منطقی است که به انسان قدرت تشخیص حق از باطل و اقدام به موقع و هوشمندانه در دفاع از حق و ولایت را می‌دهد، دفاع از ولایت آن هم در اوضاع خفقان سیاسی و اجتماعی. این تداعی گر این آیه شریف است که فاطمه معصومه (سلام اله علیها) راه خود را آگاهانه برگزیده بودند. «قُلْ هَذِهِ سَبِیلِی أَدْعُو إِلَی اللَّهِ عَلَی بَصِیرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِی وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ؛ بگو: «این است راه من، که من و هر کس (پیروی‌ام) کرد با بینایی به سوی خدا دعوت می‌کنیم، و منزّه است خدا، و من از مشرکان نیستم.»
مرور تاریخ نشانگر آن است که ائمه معصومین علیهم السلام بارها به ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها مژده دادند و به رحلت و دفن شدن ایشان در شهر قم اشاره کردند. بر این اساس، بدون شک مهاجرت حضرت معصومه (سلام الله علیها)به قم، حرکت تصادفی نبوده بلکه از روی بصیرت و برنامه ریزی دقیق انجام شده بود و لذا به یقین می‌توان گفت همان‌گونه که هجرت تاریخی امام رضا علیه السلام به ایران، مرکز تشیع را در عالم اسلام جابجا نمود، هجرت حضرت معصومه به قم نیز، در تثبیت این دیار به عنوان پایگاه فرهنگی تشیع در جهان اسلام، نقش بسزایی ایفا نمود. هر دو هجرت منشأ پیدایش تحولات عظیمی در عالم شد. یکی با آمدن به ایران سبب جابجایی مهمی در عالم اسلام گردید. و پایگاه مکتب تشیع را به ایران منتقل کرد و به آن محوریت بخشید تا معارف شیعه از آنجا به سراسر دنیا منتشر شود و دیگری با هجرت به قم، سبب تثبیت این شهر به عنوان پایگاه فرهنگی تشیع در جهان اسلام شد تا همواره منشأ خیرات و برکات فراوانی برای شیعیان در طول تاریخ باشد. حضرت معصومه (سلام الله علیها) تمام عواقب حرکت تاریخی خویش را می دید و برای ایجاد همین اثرات مهم، آگاهانه هجرت کرد و جهانی را مرهون عملکرد سنجیده و ایثارگرانه خویش نمود.
از آنچه گذشت می توان نتیجه گرفت که هجرت معصومه (سلام الله علیها) به شهر قم، حکمت و مصلحت پروردگار بوده و خداوند متعال حضرت معصومه (سلام الله علیها) را برای این کاری بزرگ یعنی دفاع از مکتب ولایت به سمت ایران هجرت داد و به خاطر این هجرت بزرگ تشیع را به عالم دنیا رساند. حضرت معصومه (سلام الله علیها) با هجرت به قم، با دفاع از ولایت هم از سیره جدهشان حضرت زهرا (سلام الله علیها) تبعیّت کردند و هم دنباله‌روی سیره عمه بزرگوارشان حضرت زینب سلام الله علیها در افشا کردن حکومت ظلم و جور بودند. ایشان با مهاجرت به قم مهمترین کانون اجتماع شیعیان در عالم را پایه‌گذاری کردند و به تبع برکات وجودی ایشان، معارف اهل بیت از این مکان به سراسر گیتی منتقل شد.
نویسنده: لیلا سلیمانی
انتهای پیام / * |