خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - معصومه کوشکستانی - ایران یکی از کشورهایی است که مصرف آنتی ‌بیوتیک در آن به‌ طور چشمگیری بالاتر از میانگین جهانی گزارش شده است. این روند نه‌ تنها هزینه ‌های نظام سلامت را افزایش داده، بلکه خطر مقاومت میکروبی را نیز به‌ عنوان تهدیدی جدی برای سلامت عمومی مطرح کرده است.
بر اساس آمارنامه دارویی سال 1403 منتشره در خبرگزاری ایرنا، گردش مالی داروهای آنتی‌میکروبیال حدود ۱۳ درصد کل بازار دارویی کشور بوده و مصرف آنتی ‌بیوتیک در ایران ۳.۵ برابر میانگین جهانی است. این آمار نشان می‌دهد که ایران با یک بحران جدی در حوزه مصرف دارو مواجه است. در این میان، مادران به ‌عنوان مدیران اصلی سلامت خانواده، نقشی کلیدی در کنترل مصرف دارو دارند؛ نقشی که اگر به‌ درستی تقویت شود، می ‌تواند مسیر مقابله با بحران را هموارتر کند. هم چنین کارشناسان سازمان غذا و دارو هشدار داده‌اند که استفاده بی‌رویه از آنتی ‌بیوتیک ‌ها، چه در حوزه انسانی و چه در دامداری و کشاورزی، روند مقاومت میکروبی را تشدید کرده و درمان بسیاری از عفونت ‌ها را دشوارتر کرده است.
خود درمانی و پیامدهای آن
در یکی از روستاهای استان خراسان، مادری 25 ساله برای درمان گلودرد شدید همسرش، بدون مراجعه به پزشک، از داروخانه‌ محلی آنتی ‌بیوتیک تهیه کرد. او تصور می‌ کرد همان دارویی که یک هفته قبل برای فرزندش با همین بیماری تجویز شده بود، می‌تواند مشکل همسرش را نیز حل کند. در روزهای نخست، علائم کمی کاهش یافت، اما پس از چند روز تب و درد شدیدتر شد. وقتی بیمار به درمانگاه منتقل شد، پزشکان اعلام کردند که مصرف نادرست و ناقص دارو باعث شده عفونت به ریه ‌ها سرایت کند و درمان بسیار دشوارتر شود. علاوه بر هزینه‌ های سنگین درمان، این خانواده مجبور شد دام‌ های خود را بفروشد تا مخارج بیمارستان را تامین کند.
زهرا، مادری30 ساله در یکی از محله‌ های جنوبی تهران، برای درمان سرماخوردگی فرزندش بدون مراجعه به پزشک، از داروخانه آنتی ‌بیوتیک تهیه می کند. او تصور می‌ کرد مصرف چند قرص می ‌تواند تب و سرفه کودک را سریع‌تر کاهش دهد. در روزهای نخست، علائم بیماری کمی فروکش کرد، اما پس از چند هفته، کودک دوباره با تب شدید و عفونت مقاوم به بیمارستان منتقل شد. پزشکان توضیح دادند که مصرف بی‌رویه و نادرست آنتی ‌بیوتیک باعث شده باکتری ‌های بدن کودک نسبت به دارو مقاوم شوند و درمان سخت‌تر و پرهزینه‌تر شود.
مادران نخستین کسانی هستند که هنگام بیماری فرزندان یا سالمندان تصمیم به مصرف دارو یا همان خود درمانی خانگی می‌ گیرند. در واقع مادران برای کاهش هزینه ‌ها یا تسریع درمان، گاهی به صورت خود جوش، بدون نسخه پزشک به داروخانه مراجعه و خود درمانی می ‌کنند که این یکی از دلایل مصرف بالای آنتی ‌بیوتیک در ایران است که می‌تواند آینده سلامت جامعه را تهدید کند.
در حالی که آنان باید با آموزش صحیح به فرزندان، فرهنگ مصرف منطقی دارو را تقویت کنند چرا که اگر مصرف بی ‌رویه در خانواده نهادینه شود، نسل جدید نیز همین مسیر اشتباه را ادامه خواهند داد. ناگفته نماند این تصمیم ‌ها اغلب تحت تاثیر فشارهای اجتماعی و اقتصادی شکل می‌ گیرد؛ برای مثال، هزینه ‌های بالای ویزیت پزشک یا دسترسی محدود به خدمات درمانی در مناطق روستایی، مادران را به سمت خود درمانی و استفاده بی‌رویه از آنتی ‌بیوتیک سوق می ‌دهد.از سوی دیگر، تبلیغات غیر رسمی و توصیه‌ های اطرافیان نیز در شکل‌گیری این الگو نقش دارند. براساس نظر جامعه ‌شناسان، نقش مادران در مدیریت سلامت خانواده باید به رسمیت شناخته شود، زیرا آن ‌ها نخستین تصمیم‌ گیرندگان در مصرف دارو هستند.
سفیران سلامت در خط مقدم
طبق مطلب منتشره در ایسکا نیوز، مهدی پیرصالحی رئیس سازمان غذا و دارو معتقد است، مصرف آنتی ‌بیوتیک در ایران بالاتر از میانگین جهانی است و کنترل این روند نیازمند همکاری بین ‌بخشی و اصلاح الگوی مصرف است. این پدیده یکی از تهدیدهای جدی سلامت عمومی است که درمان بسیاری از عفونت‌ ها را دشوارتر و هزینه ‌های نظام سلامت را افزایش می ‌دهد.
با توجه به این که مصرف آنتی ‌بیوتیک در ایران به ‌طور خطرناکی بالا است و مادران به‌ عنوان مدیران سلامت خانواده، نقشی کلیدی در اصلاح الگوی مصرف آن دارند، از این روی برگزاری کمپین ‌های آموزشی ویژه مادران درباره خطرات مصرف بی‌رویه آنتی ‌بیوتیک، جلوگیری از فروش آزاد چرک خشک‌کن بدون نسخه پزشک، و تولید برنامه ‌های تلویزیونی و محتوای دیجیتال برای آموزش خانواده ‌ها جزو راهکارهای اولیه اطلاع رسانی جهت عدم استفاده از داروهای خودسرانه است.
ناگفته نماند کارشناسان سلامت عمومی هشدار می ‌دهند اصلاح الگوی مصرف آنتی ‌بیوتیک تنها با سیاست ‌های سختگیرانه در نسخه ‌نویسی یا محدودیت فروش دارو محقق نمی ‌شود؛ بلکه نیازمند آموزش گسترده مادران و
خانواده‌هاست. اگر مادران توانمند شوند، می‌ توانند نه‌ تنها در خانواده، بلکه در جامعه نقش کلیدی در کاهش مصرف غیرمنطقی دارو ایفا کنند و مسیر مقابله با مقاومت میکروبی را هموار سازند چرا که مقاومت میکروبی یکی از تهدیدهای جدی سلامت است که هزینه ‌های درمان را افزایش می ‌دهد.
انتهای پیام /*/