|
بررسی نقش زنان در انقلاب اسلامی در گفت وگو با دکتر طاهره رحیم پور؛ |
|
زنان ایرانی در پیروزی انقلاب و دفاع مقدس نقشی ریشه‌دار و ارزشمند داشتند/ از حضور در میدان مبارزه تا همدلی با مدافعین وطن |
|
|
|
عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: مقاومت زنان مسلمان ایران اسلامی را در طول هشت سال دفاع مقدس و بعد از آن در جبهه سازندگی و صحنه های مختلف بارها و بارها دیده ایم، از شروع مبارزات مردم علیه نظام پهلوی تا کنون شاهد حضور فعالانه زنان مسلمان درعرصه‌های گوناگون اجتماعی بوده ایم، زنان در راه پیروزی انقلاب و دفاع مقدس نقشی ریشه‌دار و ارزشمند داشتند. |
|
|
از خراسان رضوی؛ باور عموم جامعه در مورد شخصیت خلقی زنان این است که چون او را موجودی سرشار از عاطفه و احساس می دانند گمان می کنند که این محبت و احساسات زنانه ضعف او را به دنبال دارد به این مفهوم که چون او موجودی عاطفی و احساسی است بنابراین گاهی از حق خود می گذرد و حقوق خودش را قربانی دیگران می کند و در برابر ظلم و بی عدالتی سکوت می کند و فشارهای زیادی را در خانه و جامعه تحمل می کند برای اینکه باقی بماند و این نکته ای که در مورد زنان مطرح می شود به نوعی او را یک موجود ضعیف و فاقد مقاومت و استقامت و قدرت تعریف می کند در اینجا به این مسئله می پردازیم آیا واقعا این عواطف و احساسات نقطه ضعف زنان است؟
آیا اگر اینها وجود نداشت زن به یک موجود پرقدرت تبدیل می شد؟ اما ما در اینجا با بیان نکاتی در مورد این احساسات و عواطف به این موضوع خواهیم رسید که در واقع احساسات و عواطف به نوعی قدرت برای زنان محسوب می شود و یک سرمایه مهم و خاص آنان است.
در این گزارش به محورهای مقاومت زنان در میدان های مختلف با توجه به توانمندی و شیوه های مبارزات و سرمایه های خاص زنان پرداخته شده است.
مقاومت خیلی ظریف و غیرملموس زنان در میدان های مختلف خانواده
طاهره رحیم پور، عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد و پژوهشگر و فعال حوزه زن و خانواده در گفتگو با خبرنگار ما بیان کرد: مقاومت زنان در میدان های مختلف خانواده خیلی ظریف و غیر ملموس است و نیازمند تفسیر از کنش های زنانه است.
وی با اشاره به اینکه زنان در تمام میدان های پنج گانه جایگاه یکسانی ندارند و توانمندی آنها در هر میدان یکسان نیست، تصریح کرد: آنها بر اساس شیوه های مبارزه و سرمایه های خاصی که در هر میدان دارند می توانند در میدان های مختلف خانواده گاهی فرادست و گاهی فرو دست باشند.
رحیم پور با بیان اینکه خانواده هم یکی از میدان های اجتماعی است، اظهار کرد: این میدان از چند میدان کوچکتر شامل؛ میدان اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و عاطفی تشکیل شده است که همه این میادین با هم در ارتباط هستند، اما تقریبا مستقل از هم عمل می کنند بنابرای زنان به طور همزمان در میدان های مختلف خانواده حضور دارند و در تمام این میدان ها به معاونت پنهان یا آشکار برای تغییر موازنه قدرت در خانه مشغول هستند.
توانمندی زنان در تبدیل سرمایه عاطفی به سرمایه های اقتصادی و فرهنگی براساس نظر "بردیو"
وی افزود: از نظر "بردیو" جامعه عرصه میدان های مختلفی چون اقتصاد، سیاست، آموزش، هنر رسانه و خانواده است و هر فردی در جامعه می تواند در میدان های مختلف حضور داشته باشد و در آن میدان ها مبارزه بر سر دستیابی به منابع خاص در جریان است.
پژوهشگر و فعال حوزه زن و خانواده با اشاره به اینکه هر میدان از درون بر حسب منطق روابط قدرت، شکل می گیرد، بیان کرد: میدان های مختلف عرصه مبارزه و نبرد هستند در نقطه مقابل نیز فرودستانی هستند که در پی دگرگونی وضع موجود و تغییر مناسبات قدرت هستند بنابراین میدان های مختلف کانون و مقاومت بین فرادستان و فرودستان است.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه در نظریه "بردیو" امکان تبدیل یک سرمایه به سرمایه دیگر وجود دارد می بینیم که زنان این توانمندی را دارند که سرمایه عاطفی خود را به شیوه های مختلف و از طریق جلب محبت اطرافیان به سرمایه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تبدیل کنند.
رحیم پور اظهار کرد: از آنجا که سرمایه عاطفی به مثابه تمام دارایی ها و مهارت های عاطفی با ارزش، قدرت عشق و محبت، صرف وقت و توجه، مراقبت و نگهداری در یک رابطه قلمداد می شود بنابرابن می توانیم بگوییم که امروزه با وسعت مفهوم سرمایه عاطفی مواجه هستیم و سرمایه عاطفی یک منبعی از قدرت پنهان در روابط شخصی است که عمدتا از کنش های عاطفی خرد در زندگی روزمره حاصل می شود.
وی بیان کرد: مطالعه و بررسی تاریخ صدر اسلام نشان می دهد که همه بانوانی که به نوعی در گسترش و رشد آموزه ها و معارف اسلامی تاثیرگذار بودند و با فعالیت های تبلیغی وفرهنگی خود توانستند این معارف را به فرزندان خود و نسل های بعدی منتقل کنند به نوعی براساس همین سرمایه عاطفی به این موفقیت دست یافتند.
سرمایه های بشر صرفا مادی نیستند!
عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد، افزود: درواقع سرمایه هر منبعی است که در موقعیت خاص اثرگذار است و به سوژه امکان می دهد از آن طریق به منفعت خاص خود در یک میدان دست پیدا کند، بردیو سرمایه را فقط مادی نمی داند بلکه در کنار سرمایه مادی از سرمایه فرهنگی که همان دانش و مهارت است و سرمایه اجتماعی که شبکه ارتباطی است و سرمایه نمادین که همان منزلت و اعتبار است هم نام می برد.
وی با اشاره به دوران امام حسین(ع) و اسناد و گزارشات تاریخی اظهار کرد: یک حکایت در مورد بانویی است که وقتی متوجه می شود همسرش به درخواست همراهی امام حسین(ع) جواب مثبت نداده است یکی از تکنیک های عاطفی زنانه را استفاده می کند که آن مفهوم "شرمنده سازی عافیت جورانه" است به این ترتیب که روسری را روی سر همسرش می اندازد و می گوید ای کاش من مرد بودم و می توانستم امامم را همراهی کنم همین رفتار عاطفی این بانو باعث می شود که همسرش هوشیار شود و بلافاصله به دعوت امام حسین(ع) لبیک بگوید.
رحیم پور با بیان اینکه هر چند مردان هم می توانند این سرمایه ها را در خود تقویت کنند، افزود: اما منبع اصلی این سرمایه ها در خانواده زنان هستند که خداوند آنها را دارای قدرتی شگرف کرده، قدرت فوق العاده ای که بتوانند مشکلات زندگی را بپذیرند و در مقابل آنها مقاومت و مشکلات را حل کنند.
قدرت عاطفه زنانه، ایجاد کننده موازنه قدرت در خانواده
وی بیان کرد: این سرمایه ها آنقدر قدرتمند است که اگر زنان در محیط خانه و جامعه با یک بی عدالتی و موقعیت نابرابر هم روبه رو شوند می توانند بر اساس همین سرمایه موازنه قدرت را در خانواده ایجاد کنند.
پژوهشگر و فعال حوزه زن و خانواده اظهار کرد: از عصر پیامبر (ص) که بگذریم و به عصر ولایت و امامت حضرت علی(ع) که وارد شویم مقاومت حضرت زهرا(س) را با تکیه بر همین سرمایه عاطفی در همه میادین مشاهده می کنیم که آن حضرت با مطالبه گری خود از مسیر نفوذ عاطفی در افکار عمومی مردم مدینه تلاش می کنند از امام زمان خود دفاع کند، گریه ها و حزن و اندوه آنحضرت در بین زنان مدینه باعث شد که فضای عمومی مدینه بهم بریزد و احساسات مردم علیه حکومت وقت جریحه دار و تحریک شود بطوری که قدرت حاکم از حضرت علی(ع) می خواهد که گریه های حضرت زهرا(س) تمام شود و اگر می خواهند به این شیوه ادامه دهند که در واقع یک نوع قدرت نرم زنانه بود خارج از شهر این حزن و اندوه و گریه را ابراز کنند.
وی با اشاره به اینکه از این وقایع در طول تاریخ بسیار است،تاکید کرد: اما نکته مهم آنست که اگر چه خداوند به زنان قدرت بدنی برابر با مردان عنایت نکرده اما قدرت عاطفی که خداوند در وجود زنان به ودیعه گذاشته است ظرفیت این را دارد که بتواند بر همه قدرت های عالم غلبه کند و در برابر مشکلات و سختی ها و مصائب مقاومت کند.
ام البنین (س) نماد مقاومت یک زن مسلمان
رحیم پور، بیان کرد: حضرت ام البنین(س) یکی از این نمادها است که در مقابل شهادت هر چهار فرزندش به خوبی مقاومت کرد و قبل از اینکه بر سر مزار فرزندانش در مدینه نوحه سرایی کند ابتدا برای امام حسین(ع) سوگواری و نوحه سرایی کرد، این نماد مقاومت یک زن مسلمان است که ما به لطف خدا و برکت انقلاب اسلامی ایران این موارد را در زنان ایران هم در طول هشت سال دفاع مقدس و بعد از آن در جبهه سازندگی و صحنه های مختلف بارها و بارها دیده ایم.
وی با اشاره به اینکه ایران عزیز و سربلند، از شروع مبارزات مردم علیه نظام پهلوی تاکنون شاهد حضور فعالانه زنان مسلمان درعرصه‌های گوناگون اجتماعی بوده است، تصریح کرد: زنان در راه آرمان های خود در پیروزی انقلاب و دفاع مقدس نقشی ریشه‌دار و ارزشمند داشتند و بر طبق آمار ۶ هزار و ۴۲۸ بانوی شهید و ۵ هزار و ۷۳ جانباز و ۱۷۱ اسیر زن در دوران جنگ ایران و عراق همه حکایت از نقش آفرینی بانوان مسلمان در دفاع از خاک و امنیت ایران دارد.
ادبیات پایداری، روای مقاومت بی نظر زنان ایرانی
عضو هئیت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد، با اشاره به مقاومت بی نظیر زنان ایرانی در دوران دفاع مقدس، اظهار کرد: به عنوان مثال؛ زهرا حسینی راوی کتاب "دا" در سن ۱۷ سالگی با شهامت و مقاومت، شهدا را غسل می داد، دفن و کفن می کرد، اوحتی پدر و برادر شهیدش را با دستان خود به خاک سپرد یا بانو
فوزیه شیردل که در جریان حمله دموکرات ها به بهداری پاوه و محاصره بهداری در حالی که مشغول کمک به یاران شهید مصطفی چمران برای راهنمایی بالگرد بود مورد اصابت گلوله قرار گرفت و پس از ۱۶ ساعت خونریزی به شهادت رسید.
همدلی با مبارزین با طاغوت و مدافعان وطن از فعالیت های زنان در انقلاب
وی با اشاره به اینکه حمایت عاطفی و همدلی با مدافعان نظام مقدس جمهوری اسلامی از ابعاد دیگر فعالیت های زنان انقلاب است، تصریح کرد: اگر رزمنده با خیالی آسوده از خانواده خود راهی میدان نبرد نشود ممکن است به وقت رزم به جای تمرکز بر میدان به عقبه جبهه توجه پیدا کند که مسلما در کیفیت رزم تأثیر منفی دارد.
رحیم پور افزود: با شروع دوره باسازی بعد از جنگ تحمیلی بانوان مجاهد در میدان عمل مشارکتی فعال داشتند و ضمن همکاری با جهادکشاورزی داوطلبانه به اراضی مزروعی می رفتند و در جمع آوری و کاشت محصولات شرکت می کردند، همچنین به عنوان کادر درمانی در روستاهای محروم خدمت می کردند.
حضور گسترده بانوان در عرصه تبلیغ و گسترش معارف اهل بیت علیهم السلام
وی با بیان اینکه عرصه تبلیغ و گسترش معارف اهل بیت یکی دیگر از کنش های زنان بود که مدارس علمیه، مساجد و مجالس بانوان سنگر تبلیغی این بانوان بود، تصریح کرد: با ظهور جریان اسلام ستیزی و گروه های تروریستی در جهان اسلام این بانوان مبارز و شجاع بودند که بار دیگر مردان غیور خود را برای دفاع ازحرم اهل بیت(ع) همراهی کردند و نگذاشتند پرچم پرافتخار اسلام در کشورهای اسلامی بر زمین افتد.
انتهای پیام/* |